Abemacyklib nową opcją terapeutyczną w mięsaku Kaposiego

Mięsak Kaposiego (Kaposi sarcoma – KS) jest nowotworem pochodzenia naczyniowego, zaliczanym do mięsaków tkanek miękkich, którego etiologia wiąże się z zakażeniem ludzkim herpeswirusem typu 8 (human herpesvirus 8 – HHV-8). Choroba występuje najczęściej u osób z obniżoną odpornością immunologiczną, w tym szczególnie u pacjentów zakażonych ludzkim wirusem niedoboru odporności (human immunodeficiency virus – HIV).

W ostatnich latach nastąpił wzrost intensywności badań klinicznych dotyczących terapii celowanych w tej grupie chorych. Podczas tegorocznego kongresu American Society of Clinical Oncology (ASCO) zaprezentowano wyniki badania klinicznego fazy I/II (NCT04941274), oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo inhibitora kinaz zależnych od cyklin 4 i 6 (CDK4/6) – abemacyklibu – u pacjentów z mięsakiem Kaposiego związanym oraz niezwiązanym z zakażeniem HIV.

Do badania włączono 34 dorosłych pacjentów z rozpoznanym mięsakiem Kaposiego oraz mierzalną chorobą, zdefiniowaną jako obecność co najmniej 5 zmian skórnych. Kryteria kwalifikacyjne obejmowały stan sprawności według skali ECOG (Eastern Cooperative Oncology Group) ≤2. Pacjenci zakażeni HIV musieli otrzymywać skuteczną terapię antyretrowirusową przez minimum 8 tygodni przed rozpoczęciem leczenia badanym lekiem. W populacji badanej 97 proc. stanowili mężczyźni, mediana wieku wynosiła 44 lata (zakres 21–80), a większość chorych miała zaawansowaną chorobę w stadium T1 (82 proc.), w tym 10 pacjentów z zajęciem narządów trzewnych. U 25 pacjentów stwierdzono zakażenie HIV.

Część pierwsza badania miała charakter eskalacji dawek w schemacie 3+3 i obejmowała doustne podawanie abemacyklibu dwa razy dziennie w dawkach 200 mg, 150 mg lub 50 mg. W fazie drugiej stosowano dawkę 200 mg dwa razy na dobę. Głównymi punktami końcowymi były bezpieczeństwo i tolerancja leczenia oraz odsetek obiektywnych odpowiedzi (overall response rate – ORR). Drugorzędowymi punktami końcowymi były czas trwania odpowiedzi oraz przeżycie wolne od progresji choroby (progression-free survival – PFS).

W populacji ocenianej pod kątem skuteczności (n = 31) ORR osiągnął 84 proc. W grupie pacjentów bez wcześniejszego leczenia odsetek odpowiedzi był jeszcze wyższy i wyniósł 90 proc., natomiast u osób wcześniej leczonych – 81 proc. Większość odpowiedzi stanowiły odpowiedzi częściowe. Mediana czasu do uzyskania odpowiedzi wyniosła 2,5 miesiąca, a mediana czasu trwania leczenia 10 cykli. Uzyskane wyniki sugerują istotną aktywność kliniczną abemacyklibu w tej populacji chorych, niezależnie od statusu zakażenia HIV.

Działania niepożądane obserwowane w trakcie badania były zgodne z dotychczasowym profilem bezpieczeństwa abemacyklibu w innych wskazaniach onkologicznych. Najczęstszymi zdarzeniami były neutropenia (88 proc.) oraz biegunka (92 proc.). Neutropenia stopnia trzeciego wystąpiła u 35 proc. pacjentów, a stopnia czwartego – u 15 proc. Biegunka miała w większości charakter łagodny lub umiarkowany (stopnia pierwszego – 85 proc., stopnia drugiego – 12 proc.).

Mechanizm działania leku może być związany z hamowaniem cykliny D oraz ekspresji wirusowej cykliny indukowanej przez KSHV (Kaposi sarcoma–associated herpesvirus). Autorzy badania podkreślili ograniczenia wynikające z jego jednoośrodkowego charakteru.

Trwają dalsze badania kliniczne w populacji pacjentów z bardziej zaawansowanym stadium T1 choroby, które mają na celu potwierdzenie tych obserwacji w szerszej kohorcie chorych.