Problemy szpitali powiatowych – resort wylicza wsparcie
Posłowie zapytali Ministerstwo Zdrowia o planowane działania w sprawie narastających problemów finansowych szpitali powiatowych, w tym brak terminowych płatności za nadwykonania. Wiceminister zdrowia zapewnił, że sytuacja placówek jest monitorowana, a budżet Narodowego Funduszu Zdrowia w 2025 roku został znacząco zwiększony i uzupełniony o dodatkowe mechanizmy wsparcia.
Posłowie Fryderyk Sylwester Kapinos i Jan Warzecha zwrócili się w interpelacji do resortu zdrowia z pytaniem, jakie działania planuje podjąć ministerstwo w celu zapewnienia szpitalom powiatowym pełnego i terminowego finansowania zrealizowanych świadczeń, w tym nadwykonań oraz czy resort przewiduje wprowadzenie mechanizmów stabilizujących budżety tych placówek w najbliższej perspektywie.
Jak wskazali posłowie, w ostatnich miesiącach z całej Polski docierają liczne sygnały od dyrektorów oraz pracowników szpitali powiatowych wskazujące na pogarszającą się sytuację finansową tych placówek. Szczególne zaniepokojenie budzi narastające zadłużenie wynikające z braku terminowych płatności za nadwykonania oraz świadczenia nielimitowane.
– Placówki te podkreślają, że obecny poziom finansowania nie pozwala im na stabilne funkcjonowanie, a dalsze utrzymywanie się zatorów finansowych może skutkować ograniczeniem dostępności do świadczeń, a w konsekwencji – realną groźbą zapaści całego systemu ochrony zdrowia na poziomie lokalnym – napisali parlamentarzyści.
Zaznaczyli, że zgodnie z prognozami MZ, w 2026 r. luka finansowa Narodowego Funduszu Zdrowia może wynieść nawet 23 mld zł. To w ich ocenie oznacza, że w kolejnych latach sytuacja finansowa szpitali i dostępność leczenia mogą się jeszcze pogorszyć, a pacjenci będą zmuszeni czekać na pomoc dłużej.
W odpowiedzi wiceminister zdrowia Tomasz Maciejewski podkreślił, że „Ministerstwo Zdrowia wspólnie z Narodowym Funduszem Zdrowia na bieżąco monitoruje sytuację finansową szpitali oraz nieustannie podejmuje działania mające na celu zachowanie stabilności finansowej świadczeniodawców i zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów”.
Przypomniał, że w planie NFZ na 2025 r. pierwotna wysokość środków zapisana na koszty świadczeń opieki zdrowotnej funduszu wynosiła 183,6 mld zł, czyli była wyższa o 26,07 mld zł w porównaniu do pierwotnego planu finansowego na 2024 r.
Jak dodał wiceminister, w wyniku dokonanych w trakcie bieżącego roku zmian ww. planu, środki te wzrosły już o ponad 18,7 mld zł do wysokości ponad 202,3 mld zł.
Jak następnie wskazał wiceminister Maciejewski, zaplanowana pierwotnie dotacja podmiotowa z budżetu państwa dla NFZ na 2025 r. wyniosła 18,35 mld zł i była ponad dwukrotnie większa niż ta zaplanowana na 2024 r.
– Dzięki decyzjom minister zdrowia oraz ministra finansów, środki te wynoszą aktualnie ponad 31,8 mld zł – podkreślił.
Dodał, że w wyniku decyzji resortów z lipca 2025 r., zostały przyznane środki finansowe dla NFZ w kwocie blisko 1,58 mld zł, przeznaczone na zwiększenie funduszu zapasowego NFZ.
Ponadto minister finansów i gospodarki wyemitował obligacje skarbowe przeznaczone na podwyższenie funduszu zapasowego Narodowego Funduszu Zdrowia. Wyemitowane obligacje o łącznej wartości 922 mln zł zostały przekazane 20 listopada 2025 r.
Maciejewski przypomniał również, że rozporządzenie ministra zdrowia z 10 czerwca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej wprowadziło przepis umożliwiający wypłatę w bieżącym roku specjalnych dodatków do ryczałtu PSZ świadczeniodawcom, którzy za poprzedni okres rozliczeniowy wykazali tzw. nadwykonania tego ryczałtu w wysokości 27 proc. wartości wypracowanych świadczeń powyżej wartości ryczałtu, z jednoczesnym uwzględnieniem kwot dodatków wypłaconych w 2024 r. Chodzi o dodatkowe pieniądze dla szpitali PSZ w łącznej wysokości 300 mln zł.
Wiceminister dodał, że dzięki nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym, której celem jest m.in. zwiększenie limitu określonego na 2025 r. na finansowanie nadwykonań świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych osobom do ukończenia 18. roku życia, dodatkowe środki w wysokości 3,56 mld zł będą możliwe do przekazania płatnikowi jeszcze w bieżącym roku.
– Ministerstwo Zdrowia podejmuje działania systemowe, mające na celu poprawę sytuacji finansowej szpitali między innymi w zakresie rentowności i płynności finansowej. Ustawa z 5 sierpnia 2025 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz działalności leczniczej, wprowadza szereg zmian, mających na celu umożliwienie podejmowania działań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej szpitali – zaznaczył Maciejewski.
Chodzi o rozwiązania, które uelastyczniają funkcjonowanie systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ) i polegają na tym, że świadczeniodawcy uzyskają, za zgodą prezesa NFZ, możliwość: zamiany danego profilu w trybie hospitalizacji na hospitalizację planową/leczenie jednego dnia lub rezygnacji z danego profilu.
Wiceminister tłumaczył, że takie zmiany powinny przyczynić się do koncentracji świadczeń szpitalnych, udzielanych w warunkach pełnej gotowości całodobowej, w ośrodkach dysponujących większym doświadczeniem i potencjałem kadrowym, a zatem również do lepszego wykorzystania ograniczonych zasobów, zwłaszcza kadrowych. Dodał, że zmiany obejmują także proces sporządzania, opiniowania i zatwierdzania programów naprawczych.
Maciejwski zwrócił także uwagę na art. 3 ust. 2 ww. ustawy, gdzie zawarto regulację, zgodnie z którą przy ustalaniu wartości ryczałtu systemu zabezpieczenia w latach 2026–2029, dla świadczeniodawcy, który dokonał zmiany zakresu działalności leczniczej, realizowanej w ramach PSZ, polegającej na rezygnacji z udzielania świadczeń w ramach danego profilu systemu zabezpieczenia, uwzględnia się dodatkowo nie więcej niż 50 proc. liczby świadczeń opieki zdrowotnej zrealizowanych w ramach wykreślonego profilu systemu zabezpieczenia.
Przeczytaj także: „Zapaść w ochronie zdrowia? ►”
