Pilotaż CZP do końca 2026 r
| Tagi: | Ministerstwo Zdrowia, Jakub Gołąb, CZP, centra zdrowia psychicznego, reforma psychiatrii, psychiatria środowiskowa, reforma, NFZ, Paweł Florek |
Pilotaż w centrach zdrowia psychicznego będzie przedłużony do 31 grudnia 2026 r. 20 października rozpocznie się nabór do konkursu grantowego dla placówek psychiatrii środowiskowej, w tym dla CZP, gdzie do rozdysponowania będzie ponad 237 mln zł – poinformował rzecznik Ministerstwa Zdrowia Jakub Gołąb.
Pilotaż w Centrach Zdrowia Psychicznego prowadzony jest od 2018 r. W takiej formule miały działać do końca 2025 r., ale na początku października resort zdrowia zapowiedział, że przedłuży program na kolejne miesiące. Pod znakiem zapytania pozostawało, na jak długo.
Blisko pacjenta
CZP skupiają się na opiece zorganizowanej blisko pacjenta w mniejszych ośrodkach pomocy medycznej, zapobieganiu kryzysom psychicznym, a gdy do nich dojdzie na szybkim przywróceniu do równowagi. W takich placówkach dorośli pacjenci mogą korzystać ze wszystkich rodzajów świadczeń: dziennych, ambulatoryjnych, stacjonarnych, a główny nacisk kładzie się na opiekę środowiskową.
Centra są odpowiedzialne za zdrowie psychiczne osób pełnoletnich z ich obszaru działania i muszą współpracować z opieką społeczną oraz innymi placówkami leczniczymi, w tym z innymi centrami.
Obecnie swoją działalnością obejmują połowę dorosłej populacji Polski, ale eksperci, lekarze i pacjenci oczekują rozszerzenia ich sieci na cały kraj.
Najwyższa Izba Kontroli wykazała w ubiegłym roku problemy organizacyjne części placówek z woj. wielkopolskiego, których działalność sprawdziła. W raporcie z listopada 2024 r. NIK pisała o błędach rozliczeniowych, brakach kadrowych, stosowaniu środków przymusu bezpośredniego poprzez unieruchomienie bez wymaganych procedur, zaniedbaniach w przestrzeganiu praw pacjentów i nieodpowiednich warunkach lokalowych. Wtedy trwała już dyskusja o przejściu z pilotażu do rozwiązań systemowych.
Są wnioski zespołu eksperckiego, ale ...
Dla resortu zdrowia, którym kierowała wówczas Izabela Leszczyna, wyniki kontroli NIK były argumentem, że konieczne jest opracowanie standardu organizacyjnego dla centrów zdrowia psychicznego. Służyć temu miał powołany pod koniec 2024 r. przez ministrę zdrowia zespół ekspercki.
Efekty jego prac nie zostały do dziś upublicznione. Poza rekomendacją, by przedłużyć pilotaż do 31 grudnia 2026 r. - o tym wniosku z prac zespołu resort zdrowia poinformował w ostatni piątek.
„Menedżer Zdrowia” informował o tym wcześniej, już 7 października podczas Kongresu Wizja Zdrowia. Diagnoza i Przyszłość. Foresight Medyczny podczas panelu „Co dalej z reformą psychiatrii? Debata o zdrowiu psychicznym Polaków”.
Dodatkowy czas ma być wykorzystany na przygotowanie zmian wdrażających rozwiązania systemowe, które docelowo zastąpią pilotaż. Obecnie trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia w tej sprawie.
Zmiany dotyczą wzrostu stawki na świadczeniobiorcę, zgodnie z rekomendacją Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Bedzie wsparcie finansowe
Rzecznik Ministerstwa Zdrowia Jakub Gołąb przekazał, że 20 października rozpocznie się nabór do konkursu grantowego dla centrów zdrowia publicznego dla dorosłych oraz placówek środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży, w którym na inwestycje w infrastrukturę będzie do rozdysponowania ponad 237 mln zł.
– Wsparcie w ramach programu może otrzymać 317 placówek psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży oraz sto centrów zdrowia publicznego dla dorosłych. Oznacza to, że wsparcie może otrzymać ponad 60 proc. ośrodków i 70 proc. CZP funkcjonujących obecnie w Polsce – dodał Jakub Gołąb.
Maksymalna wartość grantu dla jednej placówki to 550 tys. zł dla ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (I poziom referencyjny) oraz 820 tys. zł dla CZP.
Żeby pomoc przyszła na czas
Centrum Zdrowia Psychicznego to miejsce, w którym można uzyskać natychmiastową, bezpłatną pomoc w związku z problemami ze zdrowiem psychicznym przez całą dobę, bez konieczności posiadania skierowania lub wcześniejszego umawiania wizyty.
Zakres pomocy w CZP obejmuje odpowiednio do potrzeb wizyty w poradni zdrowia psychicznego, pobyt na oddziale dziennym lub całodobowym, a także wsparcie zespołu leczenia środowiskowego, który odwiedza pacjentów w ich domach, by wspierać zarówno pacjentów, jak i ich rodziny. Obecnie działa 117 centrów. Celem pilotażu jest przetestowanie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej opartego na CZP w aspektach organizacji, finansowania, jakości oraz dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. Docelowo centra miałyby działać w całym kraju. W 2025 r. na pilotaż CZP przeznaczono 2,5 mld zł.
Na razie nie ma informacji o finansowaniu centrów w 2026 r. Resort zdrowia i NFZ tłumaczą, że centrów na obecnym etapie nie ma w przyszłorocznym planie finansowym NFZ ze względów formalnych - dopóki nie będzie nowego rozporządzenia o przedłużeniu pilotażu na 2026 r., to nie można go uwzględnić w przyszłorocznych wydatkach.
– Jeżeli sytuacja się zmieni i CZP będą nadal funkcjonowały w oparciu o finansowanie z NFZ, to budżet NFZ je obejmie. Dokładnie tak było w 2025 r., kiedy pierwotnie pilotaż miał obowiązywać do połowy roku, a ostatecznie trwa do końca br. i płacimy za jego realizację – powiedział Paweł Florek, dyrektor Biura Komunikacji Społecznej i Promocji NFZ.
Przeczytaj także: „Minister zdrowia: więcej pieniędzy na opiekę psychiatryczną w 2026 r.”, „O przymusowym leczeniu psychiatrycznym pomoże zdecydować ginekolog ”.
