Kontrakty lekarzy – o czym nowa minister marzy? ►

31 lipca członkowie Trójstronnego Zespołu do spraw Ochrony Zdrowia i przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia (minister Jolanta Sobierańska-Grenda i wiceminister Jerzy Szafranowicz) rozmawiali o propozycji uregulowania kwestii umów kontraktowych podpisywanych przez szpitale z lekarzami. Tę eksperci dostali od resortu w piśmie z 24 lipca – dokument podpisany przez wiceministra Jerzego Szafranowicza w całości znajduje się na dole artykułu.

O zmianach na początku lipca „Menedżer Zdrowia” pytał ówczesną minister zdrowia Izabelę Leszczynę – pisaliśmy o tym w tekście „Kontrakt szpitalny z ograniczeniami?”.

Nowe kontrakty – szczegóły propozycji

Co znalazł się w propozycji? 

Między innymi zapisy dotyczące obowiązku przekazywania przez świadczeniodawców danych dotyczących pracowników medycznych, zawierających umowy cywilnoprawne, łącznie z numerem prawa wykonywania zawodu. Dane będą przetwarzane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji i pozwolą na połączenie wszystkich umów, w których występuje ten sam numer PWZ.

Poza tym przewidziano, że świadczeniodawcy będą mogli podpisywać umowy wyłącznie z osobami fizycznymi – lekarzami, pielęgniarkami i innymi – oraz że umowy te będą musiały być zawierane w wymiarze nie mniejszym niż pół etatu (to dotyczy umów o pracę), a w przypadku umowy na podstawie innej niż stosunek pracy albo stosunek służbowy – równoważnika nie mniej niż połowy etatu.

– Świadczenia opieki zdrowotnej mogą być udzielane przez osobę wykonującą zawód medyczny zatrudnioną na podstawie umowy zawartej z innym świadczeniodawcą wyłącznie w przypadku przedstawienia przez tę osobę przed zawarciem tej umowy informacji od kierownika podmiotu leczniczego zatrudniającego tę osobę, że jest zatrudniona w wymiarze nie mniejszym niż pół etatu, a w przypadku wykonywania umowy na podstawie innej niż stosunek pracy albo stosunek służbowy równoważnika – nie mniej niż połowy etatu – zapisano w resortowej propozycji.

Przepisy te nie miałyby być stosowane do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w zakresie niezbędnym dla stanów nagłych realizowanych w czasie dyżuru medycznego.

W piśmie znalazł się też zakaz konstruowania umów cywilnoprawnych, w których wynagrodzenie określane byłoby jako odsetek od procedury.

– Umowa inna niż regulująca stosunek pracy albo stosunek służbowy zawiera w szczególności stawkę godzinową, liczbę i harmonogram godzin udzielania świadczeń opieki zdrowotnej objętych umową oraz zgodę osoby wykonującej zawód medyczny na przetwarzanie informacji zawartych w tej umowie, w tym ich ujawnienie, ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, AOTMiT i Narodowemu Funduszowi Zdrowia. Wynagrodzenie określone w umowach nie może być określone jako stawka procentowa wynagrodzenia świadczeniodawcy wynikającego z umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – wyjaśnił Szafranowicz w piśmie.

W ustawie miałby się znaleźć także przepis, nakładający na podmioty wykonujące działalność leczniczą obowiązek przekazywania na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia, w terminie i w sposób przez niego wskazany, danych dotyczących osób zatrudnionych w tym podmiocie obejmujących liczbę osób zatrudnionych, informacji o wysokości ich wynagrodzeń, w tym wynagrodzeń zasadniczych, stawek godzinowych, jeżeli dotyczy, oraz o dodatkach, wymiarze czasu pracy, tytułach zawodowych, zajmowanych stanowiskach, formie zatrudnienia, posiadanych specjalizacjach, jeżeli dotyczy, oraz posiadanym lub wymaganym wykształceniu.

Czy to aktualne?

Pismo z propozycjami (przygotowane przez wiceministra zdrowia Jerzego Szafranowicza i byłą minister Izabelę Leszczynę) zadatowano na 24 lipca, czyli na dzień zaprzysiężenia szefowej resortu Jolanty Sobierańskiej-Grendy.

Eksperci idąc na posiedzenie, oczekiwali od nowej minister wyjaśnień, czy zamiary kierownictwa są aktualne.

Czego się dowiedzieli? 

Czy nowa minister pod nimi się podpisała?

Na kiedy zaplanowano kolejne zebranie?

O to spytaliśmy uczestniczącego w spotkaniu Michała Modro, prawnika i przedstawiciela organizacji pracodawców Business Centre Club.

Wypowiedź z 1 sierpnia poniżej, pod wideo dalsza część tekstu.

– Po pierwsze, mówiliśmy o tym, czy ograniczenia związane z kontraktami są w ogóle możliwe ze względu na wątpliwości formalnoprawne. Część prawników, zarządzających w ochronie zdrowia i lekarzy podchodziła do tego rodzaju umów w ten sposób, że skoro są business-to-business, to są regulowane zasadą swobody działalności gospodarczej. To oznacza, że to, co jest ustalone w umowach, jest wiążące i nie można w to ingerować – podkreślił ekspert.

Druga sprawa, o której mówiono, to ewentualny sposób ograniczania kontraktów.

– Raczej wszyscy skłaniają się ku temu, aby wynagrodzenie zapisane w umowach było określone jako jakiś procent wynagrodzenia świadczeniodawcy wynikającego z umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Mówili o tym i przedstawiciele związków zawodowych, i pracodawców. Wydaje się, że także przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia popierali ten pomysł – zrelacjonował Modro, podkreślając, że nie było mowy o konkretnych odsetkach.

Trzecia kwestia, o której mówiono, a która wymaga analizy, to implementowanie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie wynagrodzeń wyrównawczych, mającej zwiększyć przejrzystość wynagrodzeń i poprawić równości płac między kobietami i mężczyznami za tę samą pracę lub pracę o tej samej wartości.

Dyrektywa ma być wdrożona do polskiego prawa do 7 czerwca 2026 r.

– Te przepisy wprost stosuje się do umów o pracę, zleceń i o dzieło, ale także odwołują się do praktyki danego państwa. W Polsce w dużej części praca w ochronie zdrowia wiąże się z kontraktami, głównie lekarskimi. Być może w tej sprawie trzeba będzie sięgnąć do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a ten pracę traktuje szeroko. Istnieje ryzyko, że z oceny Trybunału Sprawiedliwości będzie wynikać, że kontrakty będą podlegać tej dyrektywie – wyjaśnił.

Co to oznaczałoby w praktyce?

– Wyobraźmy sobie, że lekarze wykonują pracę w takich samych warunkach, ale jeden z nich zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, a drugi na business-to-business. Z dyrektywy wynika, że państwo musi zapewnić tak zwane mechanizmy kompensacyjne, w tym umożliwić pracownikom, których dotyczy ewentualna nierówność, możliwość wystąpienia o odszkodowanie – poinformował Modro, ostrzegając, że wprowadzenie zmian, o których mowa w piśmie z 24 lipca, oznaczałoby mnóstwo spraw o kompenstaty – a to mogłoby jeszcze pogorszyć finanse w systemie ochrony zdrowia.

– Wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz zgodził się, że konieczne jest, aby to przeanalizować – podkreślił.

– Co poza tym ustalono? Nic wiążącego. Nie poznaliśmy konkretnego stanowiska nowej minister w tej sprawie – poinformował Modro, podkreślając, że była za to zapowiedź, że decyzja będzie ogłoszona na kolejnym spotkaniu, które odbędzie się pod koniec sierpnia.

Minister Sobierańska-Grenda była na posiedzeniu kilka minut, ale zapowiedziała, że następnym razem będzie uczestniczyła w całości.

Czy jest możliwość podtrzymania propozycji z pisma podpisanego przez Jerzego Szafranowicza?

– Z wypowiedzi premiera Donalda Tuska – który przedstawiając nową minister, powiedział, że poprawi się sytuacja pacjentów, a nie lekarzy – można wnioskować, że tak się stanie – podsumował.

Pismo w całości poniżej.

Przeczytaj także: „Lekarz nie może być jak komiwojażer”.