Gdzie tną na potęgę
Nacięcie krocza jest jedną z interwencji medycznych wyszczególnionych w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, którą szpitale są zobowiązane ograniczać – mimo tego te wcale nie są rzadkie. Są porodówki, w których ponad 90 proc. porodów naturalnych kończy się epizjotomią. Publikujemy listę, gdzie tną najczęściej.
- Od początku 2024 r. regularnie publikujemy teksty dotyczące porodówek – informowaliśmy o oddziałach, które należałoby zamknąć, bo przynoszą straty finansowe, porodówkach, które zlikwidowano, a także o oddziałach, gdzie znieczulają i wykonują cięcia cesarskie
- Kontynuujemy – prezentujemy dane o epizjotomii (nacięciu krocza) wykonanych podczas porodów drogami natury w 2024 r.
- Nie ma wskazań do rutynowego nacięcia krocza – mimo to są szpitale, gdzie wykonuje się to często. Gdzie jest najgorzej?
- W „Menedżerze Zdrowia” publikujemy listę przygotowaną na podstawie najnowszych danych z Narodowego Funduszu Zdrowia
Nacięcie krocza (epizjotomia) jest jedną z interwencji medycznych wyszczególnionych w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1324), którą podmioty wykonujące działalność leczniczą i udzielające świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki okołoporodowej są zobowiązane monitorować i ograniczać z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa zdrowotnego.
W standardzie jest zapisany obowiązek osoby sprawującej opiekę nad kobietą rodzącą do podjęcia, realizacji oraz
udokumentowania ochrony krocza, przy czym nacięcie krocza należy stosować wyłącznie w medycznie uzasadnionych przypadkach.
Pęknięcie krocza może być jednym z czynników ryzyka śródporodowego.
Decyzja o nacięciu krocza powinna być poprzedzona indywidualną oceną sytuacji porodowej, uwzględniającej okoliczności, w których istnieje ryzyko zagrożenie życia lub zdrowia matki lub dziecka, czy też przyspieszenia porodu (na przykład choroby układu krążenia lub okulistyczne, które wymagają skrócenia drugiego okresu porodu, konieczność zakończenia porodu z użyciem kleszczy lub próżniociągu położniczego, dystocja barkowa, poród miednicowy, ryzyko niedotlenienia lub krwawienia śródczaszkowego u dziecka).
– Nie ma wskazań do rutynowego nacięcia krocza. Nacięcie krocza jest interwencją medyczną, którą należy ograniczać do niezbędnych – podkreśla wiceminister zdrowia Tomasz Maciejewski, ginekolog, położnik, perinatolog i były dyrektor Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, w interpelacji nr 11702 dotyczącej liczby przeprowadzonych zabiegów epizjotomii.
W 99 proc. porodów nacinają
Wiceminister Maciejewski przypomina, że wskaźnik nacięć krocza – definiowany jako odsetek porodów drogami natury z nacięciem krocza w łącznej liczbie porodów drogami natury u danego świadczeniodawcy – jest jednym ze wskaźników jakości opieki zdrowotnej mieszczących się w zakresie obszaru klinicznego, o których mowa w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie wskaźników jakości opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1349).
Z przepisów wynika, że podmiotem obowiązanym do monitorowania wskaźników jakości opieki zdrowotnej jest Narodowy Fundusz Zdrowia. To płatnik posiada te dane dotyczące wskaźnika z obszaru klinicznego i to je prezentuje wiceminister Maciejewski, a także „Menedżer Zdrowia”.
Przedstawiciel resortu w odpowiedzi na interpelację, podaje statystyki dotyczące liczby i odsetka zabiegów epizjotomii wykonanych podczas porodów drogami natury w latach 2023 i 2024.
Maciejewski informuje, że w 2024 r. odsetek nacięć wynosił 33 proc., rok wcześniej 36 proc.
Szacuje się, że nacięcia powinny być przeprowadzane tylko w 5–20 proc. porodów,
Jak to wygląda w konkretnych porodówkach?
Są takie, w których niemal wszystkie z porodów kończyły się nacięciami.
Przykłady:
- W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Myślenicach przyjęto 248 porodów siłami natury – aż w 247 przypadkach nacinano krocze, co daje 99,60 proc.
- W Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Żurominie odpowiednio – 183 i 177, czyli 96,72 proc.
- W Zespole Opieki Zdrowotnej w Łęczycy – 71 i 63, to jest 88,73 proc.
Lista z nazwami świadczeniodawców, liczbą nacięć krocza, liczbą porodów drogami natury, wartością wskaźnika surowa, wartość wskaźnika standaryzowana, odsetek nacięć krocza – dane dotyczą 2024 r.
.jpg)
Wartość surowa odnosi się do oryginalnego, nieprzetworzonego wyniku pomiaru lub badania – w tym przypadku to liczba nacięć krocza podzielona przez liczbę porodów drogami natury w danym podmiocie.
Wartość standaryzowana (przez Narodowy Fundusz Zdrowia) wskaźnika ma charakter wyłącznie informacyjny – przedstawia, jak wyglądałaby wartość wskaźnika w podmiocie, gdyby struktura pacjentów była taka sama jak struktura w Polsce.
Odsetek nacięć to procent wykonanych nacięć krocza, odnoszący się do ogólnej liczby porodów drogami natury w danym podmiocie.
Dane dotyczą 2024 r.
Nóż na porodówce – część pierwsza
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o cięcia cesarskie. W ten sposób na świat przychodzi niemal co drugie dziecko. Niepokojące jest to, że odsetek ten wciąż się zwiększa, a takie zabiegi niosą za sobą wiele zagrożeń i obciążeń.
W czerwcu 2024 r. opublikowaliśmy listę porodówek (w których w 2023 r. przyjęto więcej niż 400 porodów) z liczbami porodów i cięć cesarskich oraz ich procentowym wskaźnikiem.
Więcej w tekście „Narodziny spod noża”.
Przeczytaj także: „Gdzie znieczulają – lista najlepszych porodówek”.
Więcej o porodówkach po kliknięciu w poniższy baner.
