Centra zdrowia psychicznego – Marcin Wiącek z pismem do minister zdrowia
– Bez systemowych zmian wprowadzających psychiatrię środowiskową nie ma mowy o trwałej i długofalowej poprawie opieki nad osobami w kryzysie psychicznym. To bowiem optymalna forma leczenia, która nie prowadzi do stygmatyzacji i wykluczenia z życia społecznego – pisze rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek do minister zdrowia.
Marcin Wiącek w piśmie datowanym na 20 października domaga się podjęcia pilnych działań dotyczących systemu ochrony zdrowia psychicznego, a zwłaszcza pacjentów, którzy potrzebują pomocy i wsparcia w kryzysie psychicznym.
– Niestety, z informacji, które docierają do RPO, wynika, że problemy psychiatrii nie tylko nie zostaną w najbliższym czasie rozwiązane, a mogą się stać się jeszcze większe – zwraca uwagę rzecznik, komentując to, że pilotaż w centrach zdrowia psychicznego będzie przedłużony do 31 grudnia 2026 r.
– Wciąż niepewna jest przyszłość psychiatrii środowiskowej – komentuje Wiącek, podkreślając, że przez ostatnie miesiące mogliśmy być przekonani, że najdłużej trwający program pilotażowy zakończy się, a w całym kraju powstaną centra zdrowia psychicznego, zapewniające wszystkim obywatelom dostęp do nowoczesnej, zintegrowanej opieki psychiatrycznej.
– Niestety, to się nie uda. Pilotaż zostanie po raz kolejny przedłużony – podkreśla.
– Choć przedłużenie programu jest rozwiązaniem oczekiwanym, to nie poprawia to realnie sytuacji pacjentów – to jedynie środek doraźny. Bez systemowych zmian wprowadzających psychiatrię środowiskową na stałe nie ma mowy o trwałej i długofalowej poprawie jakości opieki nad osobami w kryzysie psychicznym. Rozwój psychiatrii środowiskowej mógłby zasadniczo poprawić sytuację pacjentów. Jest to bowiem optymalna forma leczenia, która nie prowadzi do stygmatyzacji ani wykluczenia z życia społecznego. Pozwala też objąć wsparciem nie tylko osobę chorującą, ale i jej rodzinę, która często doświadcza negatywnych skutków choroby bliskiego – twierdzi RPO, podkreślając, że rozwój psychiatrii środowiskowej przyniósłby również wymierne korzyści ekonomiczne.
– Skrócenie czasu hospitalizacji oraz zmniejszenie obłożenia oddziałów i szpitali psychiatrycznych mogłoby przełożyć się na poprawę jakości leczenia. W większości szpitali psychiatrycznych są problemy finansowe i kadrowe, szczególnie widoczne w nocy i w weekendy, gdy na dyżurze pozostaje jeden lub dwóch lekarzy, opiekujących się kilkuset pacjentami. W takich warunkach zapewnienie odpowiedniej opieki i bezpieczeństwa jest z oczywistych względów niemożliwe. Jeżeli szpital nie dysponuje podstawowym sprzętem diagnostycznym, ryzyko tragedii staje się niemal pewne – opisuje Wiącek.
RPO pisze też wprost o pieniądzach.
Przyznaje, że problemem jest też niepewność finansowania świadczeń z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień w 2026 r.
– Od miesięcy do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przysyłane są skargi zaniepokojonych obywateli i organizacji zrzeszających centra zdrowia psychicznego. Wynika z nich, że Narodowy Fundusz Zdrowia planuje zmniejszyć wydatki na psychiatrię z 9,11 mld zł do 7,97 mld zł. Taka decyzja może mieć katastrofalne skutki dla całego systemu opieki psychiatrycznej w Polsce i cofnąć wdrażaną reformę o kilka lat. Planowana redukcja środków finansowych na psychiatrię zaskakuje, tym bardziej że z wypowiedzi przedstawicieli resortu zdrowia wynika, że psychiatria to jeden z trzech priorytetów Ministerstwa Zdrowia – podsumowuje Marcin Wiącek, zwracając się do minister zdrowia Jolanty Sobierańskiej-Grendy o podjęcie zdecydowanych działań wspierających psychiatrię, to jest zapewnienie jej stabilnego finansowania i rzeczywistego wprowadzenia tej dziedziny w XXI wiek.
Pismo w całości poniżej.
Przeczytaj także: „Pilotaż CZP do końca 2026 r.”, „Co z finansowaniem CZP?”, „Sposób rozliczeń NFZ z CZP jest wadliwy”, „CZP – w pogoni za marzeniami” i „CZP – w pogoni za marzeniami”.
