Resort sprawiedliwości pracuje nad przepisami dotyczącymi zakażenia HIV
| Tagi: | HIV, wirus HIV, stygmatyzacja, kara, prawo, Ministerstwo Zdrowia, Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego, Ministerstwo Sprawiedliwości |
W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace analityczno-koncepcyjne dotyczące projektu ustawy zmieniającej przepis art. 161 Kodeksu karnego dotyczący narażenia na zakażenie wirusem HIV. Wstępne założenia projektu ustawy mają ukazać się do końca roku.
Sprawa dotyczy postulatu nowelizacji art. 161 k.k. zgłoszonego przez ministra zdrowia.
Postulat resortu polegał na złagodzeniu wymiaru kary i jej dostosowaniu do aktualnej wiedzy medycznej w zakresie HIV/AIDS oraz wiedzy prawnej oraz całkowitym odejściu od kazuistycznego ujęcia i kryminalizacji narażenia na zakażenie wirusem HIV na rzecz bardziej ogólnych, uniwersalnych zapisów.
Powyższe oznacza, że z Kodeksu karnego miałby zniknąć zapis wskazujący na zakażenie wirusem HIV na rzecz ogólnego zapisu o narażeniu na choroby zakaźne.
Ministerstwo zaproponowało, by przepisowi art. 161 §1 k.k. nadać brzmienie: „Kto, wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu, naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie tym wirusem lub taką chorobą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 3”.
Resort zdrowia chciałby, aby jednocześnie w art. 161 § 3 k.k. obniżyć górną granicę ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności z 10 do 5 lat.
Opinię w sprawie propozycji resortu zdrowia wydała w maju Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego, wskazując, że warto byłoby opracować nowe brzmienie art. 161 § 1 k.k. niezawierające już niekoniecznego obecnie określenia wirus HIV, które faktycznie może przyczyniać się do stygmatyzacji osób zakażonych wirusem.
– Ewentualna korekta redakcji art. 161 § 1 k.k. nie powinna się jednak ograniczać do tej tylko kwestii. Nowe brzmienie tego przepisu powinno być spójne z terminologią ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (obecne jest wyraźnie niespójne), niwelować dostrzegalne wady konstrukcyjne obecnej jego redakcji, a zarazem ucinać możliwie jednoznacznie istotne spory interpretacyjne, które powstały na jej tle, w tym dotyczące zakresu kryminalizacji – czytamy w opinii komisji.
Teraz resort sprawiedliwości wydał odpowiedź dotyczącą prac nad nowelizacją art. 161 k.k.
Jak poinformował, w Departamencie Prawa Karnego aktualnie prowadzone są prace analitycznokoncepcyjne dotyczące wskazanego obszaru nowelizacji i opracowania projektu ustawy zmieniającej przepis art. 161 k.k. Na chwilę obecną nie został jednoznacznie ustalony zakres nowelizacji wskazanej normy prawnej.
To oznacza, że prace nie są jeszcze skonkretyzowae, co do ich zakresu.
– Planowane jest do końca bieżącego roku sporządzenie wstępnego projektu ustawy zmieniającego przedmiotową dyspozycję oraz notatki informacyjnej przedstawiającej wnioski z przeprowadzonych analiz – przekazało ministerstwo, dodając, że projekt ustawy wraz z notatką informacyjną zostaną następnie przedstawione ministrowi sprawiedliwości z wnioskiem o akceptację wszczęcia prac legislacyjnych w tym zakresie.
Departament Prawa Karnego podkreślił, że w przypadku wyrażania zgody na wszczęcie prac legislacyjnych przez ministra sprawiedliwości projekt ustawy zostanie przekazany do Departamentu Legislacyjnego w celu przeprowadzenia stosownych czynności o charakterze legislacyjnym.
UNAIDS zaleca, aby kryminalizacja przenoszenia HIV była stosowana tylko w przypadkach celowego zakażenia, gdzie osoba zakażona jest świadoma swojego statusu i celowo doprowadza do zakażenia innej osoby, a także, aby kryminalizacja ta była zgodna z prawami człowieka i nie utrudniała dostępu do opieki i leczenia HIV.
