Projekt regulujący przepisy o stwierdzaniu zgonu – uwagi NRL
| Tagi: | NRL, stwierdzanie zgonu, przepisy o nabywaniu prawa do wykonywania czynności koronera, koroner, zgon |
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej publikuje stanowisko, w którym zgłasza liczne uwagi dotyczące przepisów o stwierdzaniu zgonu oraz przepisów o nabywaniu prawa do wykonywania czynności koronera i wynagrodzeniu za stwierdzanie zgonu.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wydało stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw.
Samorząd lekarski popiera uchwalenie nowych przepisów regulujących zasady stwierdzania zgonu i wystawiania karty zgonu, a także powołanie instytucji koronera. Zasadne jest także przeniesienie przepisów określających zasady i tryb stwierdzania zgonu z ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych do ustawy o działalności leczniczej.
Zdaniem NRL obowiązujące przepisy w znacznej mierze są przestarzałe i nieadekwatne do obecnych realiów systemu ochrony zdrowia, wymagają dostosowania do współczesnych warunków organizacyjnych, społecznych i technologicznych. O zmianę przepisów NRL występowała do ministra zdrowia już w 2015 r.
Jak tłumaczy prezydium, obecnie podstawowe regulacje prawne w zakresie stwierdzania zgonu oraz wystawiania karty zgonu zawiera art. 11 ustawy z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny. NRL podkreśla, że dezaktualizacja pojęć w użytych w tych aktach prawnych, jak również zmiany systemu organizacji udzielania świadczeń opieki zdrowotnej wprowadzone od czasu wejścia w życie powyższych przepisów, rodzą w praktyce problemy związane z określeniem podmiotów uprawnionych do stwierdzenia zgonu i wystawiania kart zgonu.
Samorząd zaznacza, że opiniowany projekt ustawy wprowadza potrzebne i od dawna oczekiwane przez środowisko medyczne zmiany w zakresie stwierdzania zgonów i wydawania kart zgonu.
Prezydium NRL stwierdza jednak, że same przepisy zamieszczone w projekcie ustawy budzą wiele poważnych wątpliwości.
Chodzi m.in. o przepisy dotyczące stwierdzania zgonu. W dodanym art. 92f ust. 2 pkt 1 ustawy o działalności leczniczej przewiduje się, że zgon stwierdza lekarz POZ udzielający świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, u którego osoba, której zgon ma być stwierdzony, złożyła deklarację wyboru. Zdaniem NRL jest to rozwiązanie, które spowoduje, że lekarz w godzinach swojej pracy, kosztem rezygnacji z udzielania świadczeń innym pacjentom, będzie musiał jechać nawet kilkanaście kilometrów, żeby stwierdzić zgon.
– W przypadku, w którym ujawnienie zwłok nastąpiło w miejscu udzielania świadczeń przez tego świadczeniodawcę na podstawie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna, w tym w miejscu zamieszkania wskazanym w tej deklaracji wyboru, i zgłoszenie ich znalezienia nastąpiło w czasie udzielania tych świadczeń przez tego świadczeniodawcę. Proponuje się zmianę o charakterze redakcyjnym poprzez wstawienie w miejsce słów „w tym w miejscu zamieszkania” na słowa „lub w miejscu zamieszkania” – czytamy w stanowisku.
W podanym art. 92f zastrzeżenia prezydium budzi także sposób wskazania, który lekarz jest zobowiązany do stwierdzenia zgonu. W przepisie tym ustawodawca odstąpił od zasady wskazywania lekarza stwierdzającego zgon poprzez zdefiniowanie zarówno jego miejsca pracy, jak i okoliczności lub miejsca, w którym nastąpił zgon – w art. 92f ust. 2 pkt 2 określono jedynie, że zgon stwierdzać będzie lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w podmiocie wykonującym działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, w którym zgon osoby ma być stwierdzony. Jak wskazuje NRL, przepis nie określa natomiast, co przesądza o tym, w której placówce AOS zgon ma być stwierdzony, w szczególności czy tylko w placówce AOS, w której nastąpił zgon pacjenta, czy też w placówce, która poprzednio pacjenta leczyła.
Podobną jak powyżej uwagę NRL zgłosił do art. 92f ust. 2 pkt. 3 ww. ustawy. Przepis ten wskazuje, że zgon stwierdza lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w hospicjum udzielającym świadczeń zdrowotnych wyłącznie w warunkach domowych albo w ramach zespołu długoterminowej opieki domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie. W ocenie NRL przepis powinien doprecyzować, że lekarz ten stwierdza zgon pacjenta, o ile nastąpił on w czasie, gdy dana placówka opieki domowej miała pacjenta pod swoją opieką.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej negatywnie ocenia także przepis w art. 92f ust. 2 pkt 1 ustawy o działalności leczniczej, który przewiduje, że stwierdzać zgon będzie lekarz udzielający świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, w przypadku gdy zgon nastąpił w miejscu i w czasie udzielania tych świadczeń lub zgłoszenie znalezienia zwłok dotyczy miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, które znajduje się na obszarze działania i w czasie działania podmiotu wykonującego działalność leczniczą realizującego świadczenia określone w umowie o udzielanie świadczeń w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
– Dla krytycznej oceny tego rozwiązania istotna jest wiedza na temat tego, jak w praktyce funkcjonuje nocna i świąteczna opieka zdrowotna – świadczenia udzielane są przez podmioty, w których dyżurują lekarze niemający często żadnego związku ze świadczeniodawcą z zakresu POZ. Lekarze ci najczęściej niczego na temat zmarłej w nocy osoby nie wiedzą, rodzi się wobec tego pytanie, jak mają rzetelnie wypełniać kartę zgonu – wskazuje NRL.
Zastrzeżenia samorządu lekarskiego budzą także przepisy dotyczące koronera.
W projektowany art. 92g ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o działalności leczniczej koroner jest obowiązany podjąć działania mające na celu ustalenie tożsamości osoby zmarłej, uwzględniając sporządzenie dokumentacji fotograficznej, archiwizowanej elektronicznie, ułożenia zwłok i ich otoczenia oraz sporządzenie charakterystyki miejsca znalezienia zwłok. W ocenie prezydium NRL są to czynności, które powinny wykonywać policja lub prokuratura, a nie koroner.
Dodatkowo projektowane przepisy nakładają na koronera obowiązek sporządzenia rysopisu osoby zmarłej o nieustalonej tożsamości. Zdaniem NRL wymóg ten jest nadmiarowy w sytuacji, gdy zgodnie z art. 92g ust. 2 pkt 1 koroner ma dokonać oględzin ciała i badań pośmiertnych możliwych do przeprowadzenia oraz – w przypadku osoby o nieustalonej tożsamości – sporządzić dokumentację fotograficzną.
Sporo wątpliwości budzą także przepisy dotyczące zakresu danych zawartych w elektronicznej karcie zgonu.
