Wyceny w neurologii oparto na rzetelnych danych – wyjaśnienia AOTMiT

20 lipca opublikowaliśmy dotyczący nowych taryf świadczeń zdrowotnych, które zostały opracowane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Zgodnie z przedstawioną analizą, w niektórych zakresach, między innymi w neurologii, AOTMiT przeszacował świadczenia w dół – o sprawie pisaliśmy w tekście „Przecena na neurologię”.

Do tekstu odnosi się prezes agencji Daniel Rutkowski. 

AOTMiT wyjaśnia

Prezes Rutkowski wyjaśnia, że proces ustalania taryf jest oparty na danych pozyskanych od świadczeniodawców oraz na szerokiej współpracy ze środowiskiem eksperckim – w tym między innymi z konsultantem krajowym w dziedzinie neurologii, Krajową Radą do spraw Neurologii i przedstawicielami Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

– Szczegółowe informacje, wraz z uzasadnieniem oraz pełną dokumentacją dotyczącą procesu taryfikacyjnego obejmującą leczenie chorób układu nerwowego, zostały zawarte w raporcie taryfikacyjnym, opublikowanym 23 stycznia 2025 r., który – jak wszystkie raporty taryfikacyjne – jest dostępny publicznie w Biuletynie Informacji Publicznej Agencji. Dokument zawiera opis metodologii, analiz, korekt danych oraz informacje o przebiegu konsultacji – podkreśla prezes, przypominając, że jak zawsze, raport został udostępniony do publicznych konsultacji.

– Składanie uwag do raportu możliwe było w terminie siedmiu dni od jego opublikowania. Zgłoszone w tym trybie opinie zostały szczegółowo przeanalizowane i omówione z na posiedzeniu Rady do spraw Taryfikacji – wyjąsnia prezes AOTMiT.

– Odnosząc się do sygnalizowanych kwestii klinicznych, warto zaznaczyć, że w przypadku nowoczesnego leku trombolitycznego trwają obecnie wspólne prace z Ministerstwem Zdrowia i płatnikiem nad rozwiązaniami umożliwiającymi jego finansowanie. Natomiast w odniesieniu do preparatu używanego do wizualizacji tkanek złośliwych glejaka raport jednoznacznie wskazuje, że świadczeniodawca ma możliwość sprawozdawania krotności zużycia preparatu, a płatność jest uzależniona od liczby zużytych fiolek. Dzięki nowej, wyższej wycenie procedur medycznych w zakresie chorób układu nerwowego szpitale zyskają w ciągu roku ok. 350 mln zł (niemal 210 mln zł, czyli ok. 60 proc. ogólnej kwoty wzrostu zwiększy budżety oddziałów neurologii, z kolei o mniej więcej 30 proc. tj. 101 mln zł, zwiększy budżety oddziałów neurochirurgii) – dodaje prezes, wskazując też, że najwięcej na zmianach wycen zyskają szpitale wojewódzkie – około 132 mln zł.

Obniżki wycen tylko w czterech grupach świadczeń

Prezes Rutkowski zaznacza, że na 37 grup świadczeń aż w 31 zwiększyła się wartość, natomiast w 4 doszło do obniżki. Dotyczą one grup:

• A03 Wszczepienie stymulatora struktur głębokich mózgu/ stymulatora nerwu błędnego,
• A04 Wymiana generatora do stymulacji struktur głębokich mózgu,
• A30 Kompleksowa diagnostyka polineuropatii i chorób mięśni,
• A86 Choroby neuronu ruchowego.

Jak podkreśla prezes, proces taryfikacji nie oznacza wyłącznie wzrostu wycen.

– W niektórych przypadkach doszło do spadku na skutek urealnienia wycen. Tak było w przypadku procedury A03, czyli wszczepienia stymulatora głębokich struktur mózgu. W 2022 roku świadczenie to wyceniano na 66 643 zł. W 2024 r. wartość wzrosła do 93 080 zł, ale po nowej taryfikacji w 2025 r. ustalono stawkę na poziomie 84 224 zł – oznacza to spadek o 9,5 proc. względem poprzedniego roku, ale jednocześnie wzrost o 26 proc. w stosunku do poziomu z 2022 r. Analogiczna sytuacja jest w przypadku procedury A04. Wycena procedury A30 (10 172 zł) oznacza spadek o 10 proc. przy średnim pobycie 6,82, a wycena procedury A86 (8 041 zł) – spadek o 9 proc. przy średnim pobycie 4,86. Powyższe wyniki analizy kosztów oszacowano na podstawie danych kliniczno-kosztowych przekazanych przez realizatorów świadczeń, w części dotyczącej procedur skorygowany przez Krajową Radę ds. Neurologii. Ponadto wszystkie taryfy zostały zaakceptowane przez Radę ds. Taryfikacji 30 kwietnia 2025 r., konsultanta krajowego w dziedzinie neurologii występującego zarówno w swoim imieniu, jak i Krajowej Rady ds. Neurologii oraz Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Dodatkowo należy podkreślić, że ze względu na istotny udział wyrobów medycznych w omawianych grupach jednorodnych grup pacjentów (dalej JGP) agencja w celu weryfikacji cen tych wyrobów, zwróciła się do producentów wyrobów medycznych z prośbą o udostępnienie aktualnych informacji cenowych. Równolegle, w ramach przeprowadzonych konsultacji eksperckich, dokonano analizy i weryfikacji informacji dotyczących liczby poszczególnych elementów zestawu wyrobów medycznych, niezbędnych do przeprowadzenia procedur wszczepienia lub wymiany stymulatora. Dane te są kluczowe przy określaniu właściwej zawartości zestawu, jaki należy uwzględnić w ramach dedykowanych grup JGP, związanych z leczeniem przy użyciu stymulatorów – wyjaśnia prezes agencji.

Zmiany względem taryfy A30

Prezes tłumaczy także, dlaczego doszło do wzrostu w poniżej wskazanych taryfach względem taryfy A30 (kompleksowa diagnostyka polineuropatii i chorób mięśni).

Jak wskazuje, „W niżej wymienionych grupach wycena, która obowiązywała do 30 czerwca 2025 r., nie pokrywała kosztów związanych z pobytem pacjenta na oddziale (tzw. osobodzień pobytu), jak również procedur diagnostycznych, wyrobów medycznych i stosowanej farmakoterapii. Chodzi o procedury: 

• A35C Choroby zwyrodnieniowe OUN (wycena AOTMiT 7987, wzrost o 234 proc.) – średni pobyt 5,45 dnia,
• A35D Choroby zwyrodnieniowe OUN > 1 dnia (wycena AOTMiT 9375, wzrost o 39 proc.) – średni pobyt 6,04 dnia.

Zależności w grupach udarowych

Prezes wskazuje też na zależnosci dotyczące grup udarowych:

• A48T Kompleksowe leczenie udarów mózgu > 3 dni < 8 dni na oddziale udarowym (wycena AOTMIT 8585 zł, wzrost 3 proc.) można rozliczyć wyłącznie w przypadku wykonania trombektomii mechanicznej 40 868 zł – produkt wyodrębniony od lipca 2024 r. dla pacjentów po trombektomii, pozostający bez wpływu na grupę pacjentów w A49, z uwagi na fakt, że to zupełnie inna grupa pacjentów,
• A49 Udar mózgu – leczenie > 3 dni (wycena AOTMiT 11 561 zł, wzrost o 38 proc.). To grupa pacjentów o mniejszym poziomie skomplikowania (bez trombektomii mechanicznej) i będąca pod opieką podmiotów mniej wyspecjalizowanych. Grupa jest finansowana wyżej niż A48T z uwagi na dłuższy o mniej więcej 3 dni pobyt. W artykule podano, że koszt ok. 10 tys. zł stanowią badania diagnostyczne – natomiast elementami składowymi wyceny są: koszty pobytu, procedur diagnostycznych, wyrobów medycznych, jak i zaordynowanych pacjentom leków.

Dodatkowo dla 3 grup JGP:

• A48 Kompleksowe leczenie udarów mózgu > 7 dni na oddziale udarowym,
• A48T Kompleksowe leczenie udarów mózgu > 3 dni < 8 dni na oddziale udarowym,
• A11 Kompleksowe zabiegi wewnątrzczaszkowe.

Realizatorzy sklasyfikowani jako podmioty III poziomu PSZ, onkologiczne, ogólnopolskie, pediatryczne oraz pulmonologiczne zostali objęci zwiększeniem współczynnika korygującego o 3 punkty procentowe, do poziomu 1,06.

Wzrost finansowania świadczeń w wyniku nowej wyceny AOTMiT

Prezes Daniel Rutkowski wyjaśnia też, że na skutek nowej wyceny świadczeń obejmujących leczenie chorób układu nerwowego dokonanej przez AOTMiT wzrost finansowania wyniesie ok. 350 mln zł, co odpowiada ok. 14-proc. zwiększeniu ponoszonych kosztów w tym obszarze.

– Uwzględniając współczynniki korygujące (pomostowo wprowadzone od lipca 2024 r.) wzrost oscyluje na poziomie ok. 429 mln zł.  – zaznacza, jednocześnie podkreślając, że agencja w trakcie wszystkich prac związanych z taryfikacją lub wyceną świadczeń współpracuje ze środowiskiem eksperckim, pozostając otwartą na rzeczowy dialog.

Prezes zachęca również do korzystania z dostępnych publicznie materiałów, które zawierają odpowiedzi na wiele pojawiających się pytań i wątpliwości.

– Wspólnym celem wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia pozostaje zapewnienie pacjentom dostępu do świadczeń medycznych wysokiej jakości i adekwatnie wycenionych – podsumowuje.