Wyroby medyczne na zlecenie – potrzebne regularne aktualizacje

Izba POLMED i Instytut INNOWO opublikowały raport „Wyroby medyczne wydawane na zlecenie – system polski na tle krajów sąsiednich w perspektywie wyzwań społeczno-zdrowotnych”, pierwsze w Polsce opracowanie kompleksowo opisujące sposób finansowania i funkcjonowania systemu zaopatrzenia pacjentów w wyroby medyczne.

Wnioski z raportu 

Eksperci po analizie raportu wskazali kluczowe wnioski:

• W 2023 r. w Polsce wydano prawie 413 milionów wyrobów medycznych na zlecenie – od pieluchomajtek i worków stomijnych, przez wózki inwalidzkie i aparaty słuchowe, po ortezy i protezy.
• Łączna wartość finansowania ze środków publicznych wyniosła 2,67 mld zł, co odpowiada średnio 70,9 zł na mieszkańca – najniższy poziom wśród krajów regionu Europy Środkowej.
• Obecny wykaz obejmuje 231 rodzajów wyrobów w 23 grupach produktowych, a realizacją zaopatrzenia zajmuje się ponad 4 tysiące świadczeniodawców.
• Mimo niższych wydatków publicznych efekty zdrowotne i dostępność wyrobów w Polsce nie są gorsze niż w krajach ościennych – w wielu aspektach system polski zapewnia lepsze dopasowanie produktów do potrzeb pacjentów oraz szybszy dostęp do nowych technologii.
• Polski model finansowania oparty na systemie elastycznym pozwala pacjentom współdecydować o wyborze wyrobu i reagować na zmiany rynkowe. System ten jest także bardziej odporny na szoki gospodarcze, takie jak wzrost kosztów surowców, energii czy transportu.

Wyzwania dla systemu

W raporcie zwrócono uwagę, że mimo mocnych stron system wymaga lepszej koordynacji i regularnych przeglądów.

Najważniejsze wyzwania to:

• Starzenie się społeczeństwa – do 2060 r. liczba osób w wieku 75+ w Polsce się podwoi, co zwiększy zapotrzebowanie na wyroby medyczne o ponad 40 proc. 
• Brak regularnej aktualizacji wykazu pod kątem produktów i limitów finansowania, co prowadzi do wzrostu dopłat po stronie pacjentów.
• Rozproszenie źródeł finansowania (NFZ i PFRON), które utrudnia efektywne wykorzystanie środków publicznych.

Rekomendacje autorów raportu

W raporcie przedstawiono konkretne usprawnienia:

1. Regularny przegląd wykazu wyrobów medycznych – co najmniej raz na dwa lata, z udziałem ekspertów klinicznych, pacjentów i przedstawicieli branży.
2. Okresowa indeksacja limitów finansowania, aby nadążały za zmianami gospodarczymi i rynkowymi.
3. Uspójnienie współpracy Narodowego Funduszu Zdrowia i Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, by pacjent mógł otrzymać dofinansowanie z obu źródeł w ramach jednej procedury.
4. Przejrzyste procedury wprowadzania nowych kategorii wyrobów medycznych oraz zapewnienie odpowiedniego vacatio legis przed wejściem zmian w życie.
5. Monitorowanie i pełna rozliczalność finansowania publicznego.

Podsumowano, że wprowadzenie proponowanych rozwiązań może zapewnić pacjentom jeszcze szerszy dostęp do nowoczesnych i skutecznych wyrobów medycznych, a jednocześnie pozwoli na racjonalne wykorzystanie środków publicznych.

Raport w całości poniżej.

Przeczytaj także: „Oczekiwania, nadzieje i zagrożenia – wyroby medyczne”.