Wreszcie skoordynowana opieka dla kobiet z endometriozą
– Pacjentki zyskały możliwość opieki w wyspecjalizowanych ośrodkach – bez konieczności „wędrowania” od lekarza do lekarza. Nowy model zapewnia skoordynowaną diagnostykę, leczenie i opiekę pooperacyjną w jednym ośrodku, który ma przede wszystkim duże doświadczenie w leczeniu zaawansowanej endometriozy — mówi prof. Ewa Wender-Ożegowska, konsultant krajowa w dziedzinie położnictwa i ginekologii.
- Z endometriozą zmaga się co dziesiąta Polka. Do tej pory większość kobiet miała trudności z diagnostyką, a lekarze często bagatelizowali objawy choroby
- Od 1 lipca 2025 r. jest dostępny nowy model opieki dla pacjentek z endometriozą – finansowany przez NFZ i realizowany w wyspecjalizowanych ośrodkach
- NFZ na swoim portalu informacyjnym zamieścił wywiad z prof. Ewa Wender-Ożegowską, konsultant krajową w dziedzinie położnictwa i ginekologii, dotyczący diagnostyki, leczenia i nowej opieki koordynowanej dla kobiet z endometriozą
Od 1 lipca kobiety z endometriozą mogą korzystać z nowego modelu opieki finansowanego przez NFZ. Jakie realne zmiany to oznacza dla pacjentek?
Pacjentki zyskały możliwość opieki w wyspecjalizowanych ośrodkach – bez konieczności „wędrowania” od lekarza do lekarza. Nowy model zapewnia skoordynowaną diagnostykę, leczenie i opiekę pooperacyjną w jednym ośrodku, który ma przede wszystkim duże doświadczenie w leczeniu zaawansowanej endometriozy.
Czym różni się opieka w wyspecjalizowanych ośrodkach leczenia endometriozy od dotychczasowej ścieżki leczenia?
Wcześniej kobiety często trafiały do różnych specjalistów i przechodziły wieloletnią diagnostykę. Teraz, w ośrodkach referencyjnych, pacjentka otrzymuje dostęp do zespołu ekspertów: ginekologów, chirurgów, urologów, gastroenterologów, psychologów i dietetyków. Taka wielospecjalistyczna opieka jest kluczowa, ponieważ zaawansowana endometrioza często zajmuje różne narządy i wymaga skoordynowanego podejścia.
Na jakiej podstawie placówka zostaje zakwalifikowana jako ośrodek leczenia endometriozy? Jakie wymagania musi spełnić?
Placówka musi dysponować odpowiednim zapleczem diagnostycznym i chirurgicznym, a także zespołem specjalistów z doświadczeniem w leczeniu zaawansowanej endometriozy, szczególnie w operacjach laparoskopowych. Ministerstwo Zdrowia określiło kryteria, które gwarantują, że pacjentki będą leczone w miejscach o najwyższych standardach.
Dlaczego spełnienie tych kryteriów i odpowiednie doświadczenie zespołu medycznego mają kluczowe znaczenie dla jakości opieki nad pacjentkami?
Endometrioza to choroba wymagająca doświadczenia – zarówno w diagnostyce obrazowej, jak i w zaawansowanych operacjach, które często obejmują nie tylko narząd rodny, ale też jelita czy pęcherz moczowy. Leczenie prowadzone przez doświadczony zespół zmniejsza ryzyko powikłań, nawrotów i poprawia jakość życia pacjentek.
W jaki sposób kobieta może się dostać do takiego ośrodka?
Pacjentka powinna przejść wstępną diagnostykę u swojego lekarza ginekologa, skąd następnie jest kierowana do wybranego ośrodka, który realizuje program. Informacje o placówkach można znaleźć na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia lub Ministerstwa Zdrowia.
Jakie są pani rekomendacje dla kobiet, które podejrzewają u siebie endometriozę, ale do tej pory nie szukały pomocy? Od czego zacząć?
Najważniejsze to nie lekceważyć bólu i innych objawów. Pierwszym krokiem powinna być wizyta u ginekologa – najlepiej takiego, który ma doświadczenie w diagnostyce endometriozy. Warto prowadzić „dziennik objawów”. Zapisywać, kiedy i w jakich okolicznościach pojawia się ból, krwawienie, problemy jelitowe czy moczowe. To znacznie ułatwia lekarzowi postawienie diagnozy. Jeśli objawy sugerują zaawansowaną endometriozę, warto pytać o możliwość skierowania do ośrodka referencyjnego.
Czy leczenie endometriozy może poprawić szanse na zajście w ciążę?
Tak. Leczenie chirurgiczne – laparoskopia z usunięciem ognisk endometriozy i zrostów – może poprawić płodność, zwłaszcza u kobiet z zaawansowaną chorobą. U części pacjentek konieczne jest jednak wsparcie metodami wspomaganego rozrodu – inseminacją, in vitro. Indywidualnie dobrane leczenie zwiększa szanse na ciążę i jej prawidłowy przebieg. Jeśli mamy rozpoznaną endoemetriozę, nie należy odkładać planów rozrodczych, bowiem choroba ta wraz z upływem czasu niesie za sobą ryzyko coraz większych powikłań.
Czy istnieje szansa na trwałe wyleczenie endometriozy, czy raczej należy ją traktować jako chorobę przewlekłą z ryzykiem nawrotów?
Endometrioza jest chorobą przewlekłą, z dużą tendencją do nawrotów – nawet po leczeniu operacyjnym. Obecnie nie ma metody, która gwarantowałaby trwałe wyleczenie. Celami terapii są kontrola i zmniejszenie objawów, poprawa jakości życia i zachowanie płodności.
Przegląd Menopauzalny
