Szczepionka przeciw grypie: jak długo działa i przed którymi szczepami chroni najsłabiej?

Dotychczas brakowało jednak kompleksowego podsumowania dowodów, które oceniałoby zarówno dynamikę odpowiedzi immunologicznej (zanikanie przeciwciał), jak i rzeczywistą skuteczność kliniczną szczepionki w miarę upływu czasu. Najnowsza metaanaliza opublikowana w „The Lancet” podjęła próbę odpowiedzi na te kluczowe dla praktyki pytania.

W przeglądzie systematycznym i metaanalizie zebrano dane z badań opublikowanych do lipca 2022 r. Badania oceniały poziom przeciwciał (w teście inhibicji hemaglutynacji - HAI) lub rzeczywistą skuteczność szczepionki w różnych punktach czasowych u zdrowych dorosłych. Analizowano, jak zmienia się poziom ochrony w perspektywie kilku i kilkunastu miesięcy po podaniu pojedynczej dawki .

Analiza wykazała, że poziom przeciwciał ochronnych indukowany szczepieniem utrzymywał się na istotnie podwyższonym poziomie przez 5 - 7 miesięcy po zaszczepieniu dla wszystkich głównych szczepów wirusa (A/H1N1, A/H3N2, B). W badaniach oceniających odpowiedź po upływie 11-13 miesięcy miano przeciwciał nie różniło się już znacząco od poziomu sprzed szczepienia. Co ważniejsze, analiza rzeczywistej skuteczności klinicznej (ochrony przed zachorowaniem) ujawniła istotne różnice w zależności od typu wirusa grypy. W przypadku A/H1N1, ochrona utrzymywała się dłużej – nawet ponad 5 miesięcy po szczepieniu ryzyko zachorowania było wciąż istotnie niższe. Natomiast w przypadku wirusa grypy A/H3N2 oraz wirusa grypy B po upływie 5 miesięcy od zaszczepienia nie obserwowano już istotnej statystycznie ochrony przed zachorowaniem.

Indukowana szczepieniem odpowiedź immunologiczna u zdrowych dorosłych słabnie z czasem, a po roku poziom przeciwciał może wracać do wartości wyjściowych. Co kluczowe z perspektywy klinicznej przekłada się to na realną ochronę, która w przypadku obecnie krążących wirusów grypy (A/H3N2 i B) może zanikać już po 5 miesiącach.