Nowe wytyczne dotyczące RKO u niemowląt i dzieci

Wytyczne dotyczące resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) zostały opublikowane po raz pierwszy w 1966 roku i miały na celu określenie standardów oraz zaleceń dotyczących szkoleń i reagowania. Są one aktualizowane z uwzględnieniem najnowszych ustaleń badań oraz oceny dowodów naukowych przeprowadzonej przez Międzynarodowy Komitet Łącznikowy ds. Resuscytacji (International Liaison Committee on Resuscitation). Obecna wersja, będąca aktualizacją wytycznych z 2020 roku, to pierwszy raz, kiedy AAP współpracowała przy tworzeniu tego dokumentu.

Wytyczne powstały na podstawie opinii lekarzy, którzy brali pod uwagę praktyczne aspekty wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej u dzieci i niemowląt. Organizacje takie jak AHA i AAP mają obowiązek opracować nie tylko podejście naukowe, ale także praktyczne, z którego mogliby korzystać pracownicy służby zdrowia na całym świecie. – Wierzę, że włożono wiele wysiłku w opracowanie wytycznych właśnie w tym celu, aby ratować więcej istnień ludzkich – powiedział dr Henry Lee, dyrektor medyczny oddziału intensywnej terapii noworodków w Jacobs Medical Center w University of California San Diego Health. 

Zatrzymanie krążenia u niemowląt i dzieci zazwyczaj wynika z postępującej niewydolności oddechowej lub wstrząsu. Każdego roku w Stanach Zjednoczonych dochodzi do ponad 7 tys. pozaszpitalnych zatrzymań krążenia u dzieci, a wskaźnik przeżywalności waha się od 6 proc. do 38 proc., w zależności od wieku. Około 20 tys .szpitalnych zatrzymań krążenia występuje u niemowląt i dzieci, a wskaźnik przeżywalności do wypisu ze szpitala waha się od 38 proc. w przypadku zatrzymania krążenia bez tętna do 66 proc. w przypadku zatrzymania krążenia bez tętna.

Uciskanie klatki piersiowej niemowlęcia nie dwoma palcami, ale dwoma kciukami

Jedną z najważniejszych zmian w wytycznych jest zalecana technika resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) u niemowląt. Wytyczne eliminują zalecenie stosowania techniki uciskania klatki piersiowej dwoma palcami. Zamiast tego zaleca się technikę uciskania klatki piersiowej dwoma kciukami, w której dłonie ratownika obejmują klatkę piersiową niemowlęcia, a dwa kciuki znajdują się na mostku i dociskają go w dół. Jeśli ta pozycja nie jest możliwa, zaleca się uciskanie klatki piersiowej niemowlęcia nadgarstkiem jednej ręki.

Badania wykazały, że uciskanie klatki piersiowej dwoma palcami generuje znacznie mniejszą siłę niż stosowanie techniki okrążania dwoma kciukami.

Uderzenia w plecy w celu usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych

Kolejną zmianą jest włączenie uderzeń w plecy w celu usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych u dzieci. Tradycyjnie zalecane były uciśnięcia nadbrzusza, choć wiele osób uderza w plecy intuicyjnie. Wytyczne zalecają cykle pięciu uderzeń w plecy, a następnie pięciu uciśnięć nadbrzusza.

Nowa lista działań dla ratowników

Wytyczne zawierają również nową listę działań dla ratowników niebędących specjalistami, którzy nie mają dostępu do zaawansowanego sprzętu medycznego. Zalecają one rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) z użyciem nadgarstka jednej ręki u niemowląt lub obu rąk u dzieci. Po 30 uciśnięciach klatki piersiowej personel medyczny powinien wykonać dwa wdechy do dróg oddechowych, jeden co 2–3 sekundy.

Resuscytacja noworodków

Wytyczne dodają łańcuch opieki nad noworodkiem. Aby zminimalizować ryzyko dla płodu, rozpoczyna się on już w czasie ciąży. Wstępna opieka obejmuje wsparcie psychospołeczne i edukację w celu zapobiegania zatrzymaniu krążenia w domu lub w szpitalu.

Kolejnym krokiem jest ocena ryzyka, która pomoże zidentyfikować noworodki, które z większym prawdopodobieństwem będą wymagały resuscytacji. Lekarzom zaleca się zastosowanie wentylacji wspomaganej, jeśli niemowlę nie oddycha w ciągu pierwszych 60 sekund po urodzeniu. Jeśli tętno niemowlęcia wynosi poniżej 100 uderzeń na minutę, lekarze powinni zastosować zaawansowane metody resuscytacji, takie jak uciskanie klatki piersiowej i podanie adrenaliny; następnie monitorować oddychanie, natlenienie, tętno i poziom glukozy we krwi; a także monitorować stan pacjenta w trakcie rekonwalescencji.

Jak powiedział dr Henry Lee, jednym z przykładów stopniowego postępu jest nowe zalecenie, aby w większości przypadków odroczyć zaciskanie pępowiny co najmniej na 60 sekund po porodzie. Takie postępowanie może zmniejszyć potrzebę wspomagania układu krążeniowo-oddechowego. Badania wykazały, że otrzymanie dodatkowej transfuzji z łożyska jest korzystne zarówno dla noworodków urodzonych o czasie, jak i wcześniaków.

Stosowanie adrenaliny, monitorowanie ciśnienia krwi (BP)

Rozdział poświęcony prowadzeniu zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych zaleca wcześniejsze podanie adrenaliny podczas resuscytacji krążeniowo-oddechowej w celu optymalizacji ciśnienia perfuzji wieńcowej.

U niemowląt i dzieci z zatrzymaniem krążenia z początkowym rytmem nie do defibrylacji zaleca się jak najszybsze podanie adrenaliny. W przypadku zatrzymania krążenia z początkowym rytmem nadającym się do defibrylacji zaleca się podanie adrenaliny po dwóch próbach defibrylacji lub wcześniej, jeśli szybka defibrylacja nie jest możliwa. Wytyczne zalecają również, aby personel medyczny stosował rozkurczowe ciśnienie krwi do oceny reakcji dziecka na resuscytację oraz stale monitorował ciśnienie tętnicze w celu identyfikacji i leczenia niedociśnienia po zatrzymaniu krążenia. Skurczowe i średnie ciśnienie tętnicze powinno być utrzymywane na poziomie 10. percentyla lub wyższym dla danego wieku, aby zwiększyć szanse przeżycia i wypisania ze szpitala.

Jedno z badań wykazało, że średnie ciśnienie tętnicze poniżej 10. percentyla dla danego wieku w ciągu pierwszych 24 godzin po zatrzymaniu krążenia wiązało się z niekorzystnymi wynikami neurologicznymi.