Lekarze POZ – zdrowie psychiczne często nadal pozostaje tematem tabu
Lekarze rodzinni zrzeszeni w Federacji Porozumienie Zielonogórskie odnieśli się z uznaniem do projektu nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Wskazali jednak, że potrzebne jest nie tylko dostosowanie terminologii do współczesnych standardów etycznych, ale także konieczność wprowadzenia kompleksowych rozwiązań.
Projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego przewiduje m.in. zmiany w zakresie przepisów dotyczących stosowania przymusu bezpośredniego, jak również dostosowanie całego języka do współczesnych standardów etycznych, społecznych i medycznych.
– Zmiana języka to nie tylko kwestia słów, ale wyraz szacunku wobec pacjenta i jego sytuacji. Używany powszechnie język powinien odzwierciedlać to, co w praktyce wdrażamy jako lekarze rodzinni: partnerskie podejście, uważność i brak oceniania – podkreśla Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Jak podkreślają lekarze, ich wieloletnie doświadczenie wskazuje, że pacjenci często zgłaszają objawy świadczące o obniżonym dobrostanie psychicznym, takie jak przewlekły stres, lęk, zaburzenia snu czy zmęczenie, jednak nie identyfikują ich jako symptomy wymagające specjalistycznej pomocy. W tym kontekście ogromne znaczenie ma rola lekarza rodzinnego jako pierwszego kontaktu i osoby, która może wcześnie zareagować i pokierować pacjenta dalej, także w ramach ogólnopolskiego programu profilaktycznego Moje Zdrowie, realizowanego przez placówki podstawowej opieki zdrowotnej. W programie bowiem uwzględniono komponent zdrowia psychicznego a pacjenci wypełniający ankietę przystępując do programu mają możliwość zaznaczenia potrzeby wsparcia psychologicznego lub psychiatrycznego.
Jak podkreślają lekarze, odpowiedzi na pytania w ankiecie dotyczące zdrowia psychicznego bywają skrajne. Niektórzy zaznaczają wszystkie dostępne opcje badań, kierując się chęcią wykorzystania pełnej diagnostyki. Inni, mimo istniejących potrzeb, nie zgłaszają chęci kontaktu z psychologiem, uznając swoje problemy za „nieistotne” lub wstydliwe. Jeszcze inni na co dzień korzystają ze wsparcie psychoterapeutów czy psychiatrów, nie wybierają więc takiej opcji w ramach programu Moje Zdrowie.
– Widzimy w praktyce, że zdrowie psychiczne nadal pozostaje tematem tabu, tymczasem lekarz rodzinny może być naturalnym łącznikiem między pacjentem a systemem. To właśnie na poziomie POZ możemy często najszybciej dostrzec niepokojące sygnały, szczególnie, że program Moje Zdrowie, z którego pacjenci chętnie korzystają, jest jednym z narzędzi, aby takie zadania realizować. Wspólnie musimy jedynie zastanowić się nad tym jak usprawnić i wypełnić luki w programie, aby pozyskiwane dane były wiarygodne, a program skuteczny – dodaje Pacholicki.
Porozumienie Zielonogórskie wnioskuje o to, by proces legislacyjny wokół ustawy o zdrowiu psychicznym był początkiem szerszych zmian, obejmujących nie tylko terminologię, ale również praktyczne narzędzia i rozwiązania wspierające lekarzy POZ w prowadzeniu rozmów z pacjentami o zdrowiu psychicznym. Edukacja lekarzy, dostępność konsultacji specjalistycznych i integracja opieki psychiatrycznej z opieką podstawową to kluczowe elementy skutecznej profilaktyki.
– Tylko spójne podejście legislacyjne, praktyczne i komunikacyjne może sprawić, że pacjent poczuje się bezpiecznie i adekwatnie zaopiekowany– podsumowuje wiceprezes PZ.
