Przeszczep mikrobioty – czy do pokonania infekcji wystarczy sam sterylny filtrat?

W ocenie badaczy, gdyby ta druga hipoteza była prawdziwa, moglibyśmy stworzyć bezpieczniejszą i łatwiejszą w produkcji terapię. Najnowsze, opublikowane w „The Lancet Gastroenterology & Hepatology” badanie zostało zaprojektowane w taki sposób, aby ostatecznie rozstrzygnąć tę kwestię.

W wieloośrodkowym, podwójnie zaślepionym badaniu wzięło udział 138 pacjentów z nawracającym zakażeniem Clostridioides difficile. Zostali oni losowo przydzieleni do dwóch grup. Jedna otrzymywała liofilizowany (suszony sublimacyjnie) pełny stolec od zdrowego dawcy, zawierający żywe bakterie (LFMT). Druga grupa otrzymywała liofilizowany, sterylny filtrat kałowy (LSFF), czyli preparat pozbawiony jakichkolwiek żywych drobnoustrojów. Głównym celem było sprawdzenie, czy terapia bezbakteryjna jest nie gorsza (non-inferior) od standardowego FMT.

Wyniki okazały się tak jednoznaczne, że badanie przerwano przedwcześnie z powodów etycznych. Niezależna komisja monitorująca bezpieczeństwo uznała, że dalsze podawanie sterylnego filtratu jest nieuzasadnione w świetle jego wyraźnie niższej skuteczności. W grupie otrzymującej pełny przeszczep z żywymi bakteriami (LFMT) skuteczność w zapobieganiu nawrotom wyniosła aż 88 proc, a w grupie otrzymującej sterylny filtrat (LSFF) – zaledwie 65 proc. Tak duża różnica (23 punkty procentowe) sprawiła, że badanie w spektakularny sposób nie osiągnęło założonego celu.

Chociaż badanie nie osiągnęło swojego celu, dostarczyło jednoznacznej odpowiedzi. Próba zastąpienia żywych bakterii sterylnym filtratem okazała się klęską, co w sposób ostateczny dowodzi, że to właśnie żywe mikroorganizmy są niezastąpionym i kluczowym składnikiem skutecznej terapii FMT.